Dünya Kupası’nın ekonomisi

Fark etmemiş olmanız sanıyorum biraz zor. Futbolu sevin ya da sevmeyin, Güney Afrika’daki Dünya Kupası’nın başladığından haberdar olmamak günümüzde artık çok zor. Mağazalarda Dünya Kupası’yla ilgili ürünler satışa sunuluyor, gazeteler ve televizyonlar turnuva boyunca Dünya Kupası haberleriyle dolup taşıyor. Dört yılda bir gerçekleşen ve milyonlarca futbolseveri stad ve ekran başına toplayan Dünya Kupası, iş dünyası için de yoğun ve farklı bir ayın başlaması anlamına geliyor. Adeta her dört yılda bir, yaşam ömrü birkaç ay süren yeni bir sektör yaratılıyor. Bu yıl Çin Dünya Kupası finallerinde yer almıyor ancak turnuvanın heyecanı tüm Çin’i sarmış durumda. Dünya Kupası ekonomisi de tüm ülkede kendini hissettiriyor.

Barlar, sokaklar büyük ekran doldu
Dünya Kupası’nın etkisini anlatmak için öncelikle küçük işletmelerden işe başlayalım. Çin’de her gün oynanan üç maçın en sonuncusu, saat farkı nedeniyle sabah 02:30 saatlerinde ekranlara geliyor. Bir önceki maç ise akşam 10’da başlayıp geceyarısına doğru sona eriyor. Bu nedenle birçok restaurant, bar ve hatta sokak satıcıları bile fazla mesai yapmaya başladı. Yapılan araştırmalara göre barda Dünya Kupası maçı izleyen bir Çinli ortalama 50 ile 100 arasında para harcıyor. Bu paranın büyük bir bölümünün bira tüketimine gittiğini söylemeye gerek yok sanırım. Düz ekran televizyon satışlarında da geçen yıla göre 1,5 katlık bir artış var. Satışları artan küçük üreticiler arasında futbolseverlerin maç izlerken giydiği aksesuarların üreticileri de yer alıyor. Peruklardan bayraklara kadar birçok ürüne olan talep arttı. Yiwu kentindeki küçük bayrak üreticisi Li Xiaomei, en çok talebin Brezilya bayraklarına olduğunu söylüyor.

Büyük ekranda, final maçını izlemek isteyenler şimdiden barlarda yerlerini ayırtmaya başladılar. Bar sahipleri Hong Kong’da, halka açık yayın yapmak için aylık 4 bin Hong Kong doları ödemekten çekinmiyor. Hong Kong’daki restaurant ve barların Dünya Kupası boyunca 600 milyon Hong Kong doları kazanması bekleniyor.

Vuvuzela'lar Çin'den üflemesi sizden
Vuvuzela’dan bahsetmeden herhalde bu dünya kupasından bahsetmek olmaz. Açıkçası benim maç izlerken keyfimi kaçıran bu borozan vari şeyler, bu işten para kazanmak isteyenleri o kadar rahatsız etmiyor. Çin’deki en büyük sanal dükkanlardan biri olan Taobao’da en çok satın alınan ürünlerden biri Vuvuzela. Maliyeti 0,65 yuan ile 2,5 yuan arasında değişen bu borozanlar internette 10 yuan fiyatla alıcı buluyor. Yaklaşık 2,5 liralık bir satış fiyatı. Dükkanlarda ise 12 Türk Lirası’na kadar satılıyor. Ne diyelim, cebe değil kulağa zarar veren bu borozonlar umarım gelecek dünya kupalarında da sahne almaz. Çin’in dünyada üretilen Vuvuzela’ların yüzde 90’ını ürettiğini ve bu borozanların 127 desibel ses çıkardığını da anımsatalım. Elektrikli süpürgenin çıkardığı ses 70, yoğun bir şehir trafiği ise 90 desibel ses çıkarıyor.

Önce futbol sonra iş
Gelelim işin bir başka boyutuna. Dünya Kupası boyunca çalışanlar maçlara konsantre oldukça, işverenlerin derdi de artıyor. Bir insan kaynakları şirketi tarafından yapılan bir araştırma, çalışanların yüzde 45’inin Dünya Kupası boyunca futbolu işin önüne koyduğunu gösteriyor. 2357 kişiyle yapılan araştırmanın sonuçları hayli ilginç. Ankete yanıt verenlerin üçte biri maçları izlemeye niyetli olduklarını belirtirken, çalışanların yüzde 24’e yakınının, Dünya Kupası sırasında tatile çıkmayı planladığı da ortaya çıktı. Daha da ilginci, ankete yanıt verenlerin yüzde 3’ü, Dünya Kupası’nı izlemek için işlerini bırakmaya bile hazır olduklarını söyledi.

Bu haber "Ekonomi'nin Çincesi" programında yayınlanmıştır.