25 Mayıs 2010 Salı

Hapisteki Çinli bilyonerler

Özgür Gürbüz-CRI Türkçe Servisi/25 Mayıs 2010

Huang Guangyu, rüşvet, yasadışı yollardan elde ettiği bilgileri ticari faaliyetlerinde kar amaçlı kullanmak ve yasadışı ticari anlaşmalar yapmak suçlarından geçtiğimiz hafta 14 yıl hapis cezası aldı. 14 yıl hapis cezasının yanında 600 milyon yuan tutarında para cezasına çarptırıldı ve 200 milyon yuan değerindeki mal varlığına da el kondu. Huang'ın eşi de 3,5 yıl hapis ve 200 milyon yuan para cezasına çarptırıldı. 2005 ve 2008 yılları boyunca Forbes dergisinin Çin versiyonu diyebileceğimiz "Hurun Report" tarafından Çin'in en zengin adamı olarak gösterilen ve serveti 6 milyar doları geçen Huang Guangyu'nun mal varlığı 14 yıl boyunca hücresindeki eşyalarından ibaret olacak.

Huang Guangyu, servetini Çin'in pazar değeri bakımından ikinci en büyük ev eşyası perakende zinciri Gome'yi kurarak yapmıştı. Daha sonra emlak sektörüne de el atan Huang'ın, 2006 ile 2008 yılları arasında beş hükümet yetkilisine 4 milyon 560 bin yuan tutarında emlak ve nakit para verdiği tespit edildi. Bunun yanısıra 822 milyon Hong Kong Doları'nı yasadışı ticarette kullandığı, hissedarı olduğu Beijing Centergate Techonologies'e ait 1 milyar yuandan fazla değere sahip hisselerini yine yasadışı yollardan alıp sattığı tespit edildi. 30 yıl önce bir sokak tezgahıyla başladığı ticaret hayatı tüm bu suçların ortaya çıkması sonucu 18 Mayıs 2010 tarihinde bir anlamda son buldu.
   
Huang ve kardeşi 1986 yılında ilk dükkanlarını kiralayıp elbise, daha sonra da yurtdışından getirdikleri elektrikli aletleri satmaya başladılar. 1987 yılının başında daha sonra 300'den fazla mağazası olacak Gome şirketini kurdular. 1991 yılında, pazarlama faaliyetlerinin çok nadir görüldüğü Beijing'de, bir akşam gazetesine reklam vermeye başladılar. İşler bu tarihten sonra daha da açıldı. 1997'ye kadar Gome'nin Genel Müdürü olarak çalışan Huang, 1997'den sonra Pengrun Yatırım Grubu'nun İcra Kurulu Başkanı oldu. 2004 ile 2008 yılları arasında Çin'in zenginler listesinde üç kez bir numaraya yerleşti. 2008'in sonunda ise yasadışı işlere karıştığının ortaya çıkmasıyla tutuklandı. Geçtiğimiz hafta sonuçlanan mahkeme sonucuyla 40 yaşındaki işadamının hızlı yükselişi daha hızlı bir düşüşle son buldu.

Huang Guangyu, Çin'de hapsi boylayan ilk işadamı değil. Son 10 yılda serveti milyar dolarla ölçülen yaklaşık 30 Çinli işadamı da Huang'la aynı kaderi paylaştı. Hurun Report'un 2009 sonunda yayımladığı listeye göre, Çin'in en zengin 1330 işadamından 19 tanesi benzer hapis cezaları almış durumda. 10 işadamı hakkında da kendilerini hapse gönderecek ciddi suçlamalar nedeniyle soruşturma açılmış.

Rupert Hoogewerf veya Çin'de bilinen adıyla Hu Run, Çin'in ekonomik kalkınma sürecinin bir parça da olsa bu problemlerle ilgili olduğunu düşünüyor. Çin'in zenginler listesini yaratan ve hazırlayan, Durham Üniversitesi'nin Çince ve Japonca bölümünden mezun Lüxemburg doğumlu Hu Run, 80'lerde ve 90'ların başında özel şirketlerin bankalarda hesap sahibi olmasına izin verilmediğini, bu nedenle kaynak bulmada zorlanan birçok işletmenin vergi kaçakçılığına ve rüşvete yöneldiğini söylüyor. Hayatını zenginleri takip etmekle geçiren yayıncı, Çin gibi hızlı bir ekonomik büyüme gösteren ülkelerde, zenginler listesindeki iş adamlarının yüzde 1,4'ünün bu tip suçlar işlemesinin 'normal' olduğunun da altını çiziyor. Evet, belki de normal olmayan bu suçların gizlenmesi veya ortaya çıkarılmaması olurdu. Çin, belki de Huang Guangyu örneğinde olduğu gibi, servetine bakmaksızın suçluları adalate teslim ederek haksız kazanç peşinde koşanlara da ciddi bir uyarı da bulunuyor.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder